Với khả năng kết nối toàn cầu, vượt không gian, Internet đã trở thành mạng liên kết lớn nhất thế giới, lan tỏa rộng lớn, len lỏi vào mọi lĩnh vực từ chính trị, quân sự, kinh tế… đến những vấn đề của cuộc sống thường ngày. Song hành cùng những lợi ích to lớn đó, một loạt những vấn đề ngày càng nhức nhối trong đời sống trực tuyến như tin sai lệch, giả mạo hay thiếu các công cụ bảo vệ dữ liệu người dùng… từ lâu đã gây nhiều lo ngại. Kiểm soát an toàn an ninh mạng không chỉ là vấn đề nội tại của mỗi quốc gia mà đã trở thành vấn đề toàn cầu, có tính chất xuyên biên giới. Tại Việt Nam, nguyên nhân vấn đề vi phạm trong cung cấp thông tin trên mạng chủ yếu xuất phát từ sử dụng tên miền quốc tế (TMQT), đặc biệt là nhóm đối tượng cố tình đăng ký sử dụng tên miền quốc tế với các doanh nghiệp nước ngoài đang cung cấp dịch vụ xuyên biên giới tại Việt Nam để chủ đích thực hiện các hành vi vi phạm.
Bộ Thông tin và Truyền thông tiến hành nhiều biện pháp tổng thể nhằm quản lý việc cung cấp dịch vụ và đăng ký sử dụng tên miền quốc tế
Trước thực trạng trên, trong những năm qua, Bộ Thông tin và Truyền thông (Bộ TTTT) đã tăng cường công tác quản lý về tên miền quốc bằng việc thực hiện nhiều giải pháp tổng thể như: tổ chức các hội nghị phổ biến quy định pháp luật về TMQT tại các địa bàn trọng điểm có số lượng đăng ký, sử dụng TMQT lớn; tăng cường các hoạt động quản lý trong cung cấp dịch vụ và đăng ký sử dụng tên miền và đặc biệt đẩy mạnh công tác thanh kiểm tra thường niên, đột xuất các hoạt động cung cấp dịch vụ và đăng ký sử dụng TMQT. Hoạt động thanh tra nhằm vào 2 đối tượng: các tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ đăng ký tên miền quốc tế và các tổ chức, cá nhân sử dụng tên miền quốc tế để thiết lập trang thông tin điện tử, qua đó phát hiện, xử lý nhiều sai phạm trong hoạt động cung cấp, sử dụng TMQT.
Chủ thể cố tình lợi dụng sự nới lỏng của pháp luật để đăng ký sử dụng TMQT ở các tổ chức nước ngoài thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật
Qua công tác thanh tra về hoạt động cung cấp, sử dụng tên miền quốc tế trên địa bàn nhiều tỉnh thành khu vực phía Nam năm 2018 như Đồng Tháp, Bình Dương, Lâm Đồng và Đồng Nai, các Sở TTTT các địa phương này cho biết vi phạm tập trung chủ yếu vào nhóm chủ thể sử dụng tên miền mà không thông báo với Bộ Thông tin và Truyền thông hoặc thông báo thông tin không chính xác, không thực hiện cập nhật thông tin khi có thay đổi. Nguyên nhân của những vi phạm được xác định chủ yếu là do các tổ chức cá nhân không nắm được những quy định về quản lý, đăng ký, sử dụng tên miền quốc tế đã được quy định tại Điều 23 Luật Công nghệ thông tin, Nghị định 72/2013/NĐ-CP ngày 15/7/2013 của Chính phủ về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng, Nghị định số 27/2018/NĐ-CP ngày 01/3/208 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 72/2013/NĐ-CP và Thông tư số 24/2015/TT-BTTTT ngày 18/8/2015 của Bộ Thông tin và Truyền thông Quy định về quản lý và sử dụng tài nguyên Internet.
Đáng lưu ý, một số chủ thể cố tình lợi dụng sự nới lỏng của pháp luật trong quản lý việc đăng ký sử dụng TMQT ở các tổ chức nước ngoài và sử dụng dịch vụ ẩn giấu thông tin đăng ký tên miền để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật. Việc này gây khó khăn cho công tác xử lý vi phạm do không thể xác định được chủ thể đang quản lý tên miền. Theo số liệu thống kê từ VNNIC, trong 6 tháng đầu năm 2019, VNNIC tiếp nhận 45 yêu cầu từ các cơ quan chức năng cung cấp thông tin của 45 TMQT, hơn nửa trong số đó (24 trường hợp) không thể xác định được thông tin của chủ thể do chủ thể sử dụng dịch vụ ẩn giấu thông tin đăng ký.
Bộ TTTT sẽ siết chặt hơn nữa quản lý việc cung cấp dịch vụ và đăng ký sử dụng tên miền quốc tế xuyên biên giới
Trong thời gian tới, Bộ TTTT sẽ tiếp tục đẩy mạnh việc quản lý đăng ký, sử dụng tên miền quốc tế, đặc biệt sẽ củng cố và xây dựng các quy định đảm bảo quản lý được thông tin liên quan đến các chủ thể đăng ký sử dụng tên miền quốc tế và cơ chế quản lý đối với các doanh nghiệp nước ngoài đang cung cấp dịch vụ xuyên biên giới tại Việt Nam, các Nhà đăng ký tên miền quốc tế.